Những ngày tiết trời bắt đầu se lạnh, theo tập quán, người dân quê miền Tây Nam bộ hay làm món khô cá sặc để dành … ăn tết.
Khi vụ mùa đã tạm ngơi tay, người nông dân bắt đầu đi kiếm cá. Có khi đăng mương, khi thì kéo lưới, thỉnh thoảng nhà nào ao đìa nhiều thì cũng bắt đầu vào vụ “tát nước bắt cá”. Cá bắt được cũng rất đa dang về chủng loại. Từ cá lóc, cá trê, cá chạch đến những loại nhỏ hơn như cá chốt, cá sặc, cá rô, … Ngày trước cá đồng nhiều, mỗi khi tát đìa, dở chà cá đong bằng táo, bằng giạ chứ không cân nổi. Cá sống lớp nướng, lớp chiên, lớp nấu canh chua, … Ăn không hết thì làm khô, làm mắm.
Cá sặc đã phơi khô.
Miền Tây Nam bộ, hễ gió chướng ùa về, là mưa đã ngớt, mùa nắng đã bắt đầu. Dưới ánh nắng chói chang cá chỉ việc làm sạch, ướp muối hột cho vừa ăn rồi trải ra nia, phên tre phơi hai ba ngày là đã có thành phẩm. Ngon và sang có khô cá lóc, khô cá kèo, cá chạch. Thường thường thì khô cá sặc rằn mà theo ngôn ngữ Khmer bà con kêu là khô cá lò tho. Xoàng nhất là khô cá chốt, cá sặc.
Canh tập tàng với khô cá sặc chiên giòn trong bữa cơm.
Xin nói thêm, cá sặc rằn hay cá sặc bổi, mình cá có màu sậm, con lớn hơn, con cá sặc thường con nhỏ hơn, mình trắng hoặc xanh nhạt, kỳ dưới có màu đỏ. Loại cá này sống rất nhiều ở mương đìa. Loại cá này người ta thường làm mắm, nhưng cũng có khi nhà đã hết khạp, lu để chứa, buộc phải phơi khô để dành, khi nào túng ngặt mới ăn tới.
Lâu lâu, muốn thay đổi khẩu vị, thỉnh thoảng người ta làm món khô cá sặc chiên giòn. Khô chỉ cần rửa sơ qua nước, để ráo. Bắc chảo mỡ cho thật nóng rồi thả khô vào chiên. Sức nóng của mỡ làm khô vàng, giòn rụm. Thêm tô canh nấu rau tập tàng với nhiều loài hái từ vườn nhà, chén cơm nóng cũng làm người ăn cảm thấy thèm và ngon miệng.
Thật dân dã, chẳng tốn kém gì nhiều, song bữa ăn vẫn đầy đủ chất bổ dưỡng bởi có món khô cá sặc chiên giòn. Hơn nữa món ăn này rất lành, bởi không phải lo sợ thuốc tăng trưởng hay chất hóa học nào tác động.
Tác giả bài viết: Minh Khuyên
