Bác sĩ hỏi thẳng: “Dạo này bà có thay đổi chế độ ăn uống? Có phải bỏ hẳn cơm gạo rồi không?”
Bà Ngô ngạc nhiên: “Không ăn cơm chẳng phải càng tốt, càng nhanh gầy sao?”
Quan niệm tinh bột là thủ phạm gây béo, tăng đường huyết ngày càng phổ biến. Trên mạng, nhiều người còn gọi cơm trắng là “đồ ăn rác”, cổ vũ chế độ ăn 3 bữa chỉ rau và trái cây, tuyệt đối không đụng đến cơm, bún, mì. Nhưng liệu thực tế có đúng như vậy?
 |
Ảnh minh họa |
Cắt cơm là giảm cân hay rước bệnh
Những năm gần đây, giảm cân bằng cách cắt tinh bột trở thành trào lưu. Không ít người áp dụng cực đoan sáng ăn trái cây, trưa ăn rau, tối nhịn hẳn, thấy cơm, mì thì tránh xa.
Thế nhưng, các chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo tinh bột trong ngũ cốc là nguồn năng lượng quan trọng giúp duy trì sự sống. Thiếu tinh bột không chỉ khiến cơ thể suy kiệt mà còn làm tăng nguy cơ bệnh tật.
PGS.TS Phạm Chí Hồng (ĐH Nông nghiệp Trung Quốc) cho rằng, cơm trắng tuy có chỉ số đường huyết cao nhưng không phải đồ ăn rác. Ăn đúng lượng sẽ cung cấp carbonhydrat, protein, vitamin và khoáng chất thiết yếu. So với đường tinh luyện từ nước ngọt, bánh kẹo, tinh bột trong ngũ cốc được tiêu hóa chậm hơn, giải phóng năng lượng ổn định hơn.
Nghiên cứu dài hạn cũng cho thấy ăn quá ít tinh bột rút ngắn tuổi thọ. Một công trình trên tạp chí The Lancet Public Health, theo dõi 15.428 người trong 25 năm, kết luận nhóm có 50–55% năng lượng đến từ tinh bột sống lâu nhất. Khi giảm xuống dưới 40%, nguy cơ tử vong lại tăng.
 |
Ảnh minh họa |
5 hệ lụy khi kiêng cơm trong thời gian dài
Nếu bỏ hẳn tinh bột từ 6 tháng đến 1 năm, cơ thể sẽ phải đối mặt với nhiều hệ quả đáng lo ngại:
Gan nhiễm mỡ, thiếu chất: Khi không có đủ năng lượng từ tinh bột, cơ thể buộc phải lấy từ protein và mỡ. Gan dễ tích tụ chất béo, dẫn đến gan nhiễm mỡ. Đồng thời, cơ thể thiếu vitamin nhóm B, kẽm, kali, magie… gây thiếu máu, suy giảm miễn dịch.
Suy giảm trí nhớ và tập trung: Não bộ cần hơn 80% năng lượng từ glucose. Không có tinh bột, não như “hết xăng”, dẫn đến hay quên, kém tập trung. Một nghiên cứu tại Mỹ cho thấy chỉ cần một tuần kiêng tinh bột đã làm trí nhớ và phản xạ suy giảm.
Mất cơ, giảm trao đổi chất: Thiếu tinh bột, cơ thể sẽ “đốt” chính cơ bắp để duy trì năng lượng. Lượng cơ giảm khiến trao đổi chất chậm lại, cân nặng dễ tăng trở lại dù ăn ít.
Mệt mỏi, dễ cáu gắt, mất ngủ: Tinh bột liên quan đến sản sinh serotonin – chất dẫn truyền thần kinh giúp ổn định tâm trạng và giấc ngủ. Kiêng tinh bột quá mức làm bạn dễ bực bội, khó ngủ, ban ngày uể oải.
Nguy cơ mắc bệnh mạn tính, giảm tuổi thọ: Khi tinh bột chiếm dưới 40% năng lượng mỗi ngày, nguy cơ tử vong tăng 18–20%. Ngoài ra, kiêng cơm lâu dài có thể gây loãng xương, rối loạn nội tiết, suy giảm miễn dịch.
Thậm chí, một số người chỉ ăn rau lại bị… béo bụng, gan nhiễm mỡ hoặc sỏi mật. Nguyên nhân là cơ thể bị rối loạn chuyển hoá, gan phải tự sản xuất mỡ để bù năng lượng.
Ăn cơm sao cho vừa gầy vừa khoẻ?
Các chuyên gia khuyến nghị, giảm cân khoa học không có nghĩa là cắt cơm triệt để, mà phải ăn đúng – ăn đủ – ăn lành mạnh.
Ăn đủ lượng (250–300g/ngày): Tương đương 1–1,5 bát cơm mỗi bữa. Giảm vừa phải, không nên nhịn hoàn toàn.
Kết hợp ngũ cốc thô và tinh: Nên ăn xen kẽ gạo lứt, yến mạch, ngô, khoai cùng gạo trắng. Tỷ lệ hợp lý là 1 phần ngũ cốc thô + 2 phần gạo tinh.
Ưu tiên cách chế biến lành mạnh: Nên nấu, hấp, luộc. Tránh các món nhiều dầu như bánh chiên, mì xào, quẩy. Ăn kèm rau và protein để no lâu và ổn định đường huyết.
Mẹo nhỏ: ăn rau hoặc uống canh trước cơm giúp giảm tốc độ tăng đường huyết và hạn chế ăn quá nhiều.
Một chế độ ăn cực đoan có thể đem lại cân nặng đẹp mắt trong ngắn hạn, nhưng đánh đổi bằng sức khỏe lâu dài. Nghiên cứu đã chứng minh ăn quá ít tinh bột nguy hiểm hơn ăn hơi nhiều.
Vì vậy, thay vì mạo hiểm cắt cơm tuyệt đối, hãy duy trì chế độ ăn đa dạng, vừa phải và khoa học. Giảm cân, phòng bệnh hay sống thọ đều có thể đạt được nếu bạn biết ăn cơm đúng cách.
Tác giả: T. Linh
Nguồn tin: giadinhonline.vn
