Các bãi bồi ven sông của huyện Hoằng Hóa là những cánh đồng phù sa màu mỡ, đây là nơi trồng trọt và cung cấp một lượng rau lớn cho thành phố Thanh Hóa. Sông Lạch Trường có từ hàng nghìn năm trước đã bồi đắp phù sa tạo những bãi bồi ven sông trù phú, màu mỡ. Thế nhưng “vấn nạn” cát tặc nhiều năm hoành hành trên địa bàn huyện Hoằng Hóa đã làm không ít diện tích canh tác bị hà bá nuốt chửng. Vài năm trở lại đây, công tác tuần tra, truy lùng các tàu hút cát trái phép được chính quyền địa phương cũng như các ngành chức năng thực hiện thường xuyên. Từ đó nạn cát tặc được khắc phục cơ bản, nhiều tàu thuyền hút trái phép đã bị bắt giữ, xử phạt.
 |
Tại khu vực bãi bồi thôn 1, xã Hoằng Minh đất nông nghiệp cũng dần bị hà bá cuốn trôi. |
Thế nhưng, do nhiều năm liền các tàu hút cát thi nhau đục khoét sông Lạch Trường, tạo thành những vết hoắm sâu, hàm ếch vì vậy sau mỗi cơn lũ đi qua một diện tích lớn đất canh tác lại bị cuốn trôi. Những bãi bồi trù phú, màu mỡ và tươi tốt đang dần dần bị thu hẹp, diện tích lòng sông ngày càng mở rộng. Nhiều vị trí ăn sâu vào cả trăm mét, tạo thành những hàm ếch rất nguy hiểm như bãi bồi thôn 1, xã Hoằng Minh, bãi bồi chân cầu Bút Sơn, xã Hoằng Đức.
Gần đây nhất vào khoảng 1h30 phút ngày 23/01, phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh Thanh Hóa và Công an huyện Hoằng Hóa đã phối hợp bắt giữ 2 tàu khai thác cát trái phép trên sông Mã, đoạn qua địa bàn xã Hoằng Minh. Tại thời điểm bị bắt giữ, chủ của 2 tàu khai thác cát trái phép nói trên là Nguyễn Văn Hà, sinh năm 1986 ở xã Thiệu Vũ, huyện Thiệu Hóa và Nguyễn Văn Sơn, sinh năm 1993 ở Thành Công, phường Đông Thọ, TP Thanh Hóa đã cho tàu bỏ chạy, buộc lực lượng công an phải dùng xuồng máy đuổi theo và nổ súng bắn chỉ thiên, các đối tượng trên mới cho tàu dừng lại. Qua kiểm tra, cả 2 tàu này đều không đăng ký số hiệu tàu, thường xuyên hút cát trái phép tại khu vực xã Hoằng Minh, huyện Hoằng Hóa.
 |
Phía dưới chân cầu Bút Sơn, xã Hoằng Đức đã sạt lở kiểu hàm ếch và ăn sâu vào đất sản xuất nông nghiệp |
Cát tặc cũng là vấn nạn nhức nhối của xã Hoằng Khánh, nơicó dòng sông Mã chảy qua. Nhiều năm qua vì muốn bảo vệ diện tích đất canh tác, chính quyền xã phải tiết kiệm ngân sách, dốc toàn lực để ngăn chặn cát tặc. Thế nhưng tất cả cũng chỉ như “muối bỏ bể”. Vì phương tiện hạn chế, lực lượng mỏng không đủ để đối chọi với cát tặc. Nhiều hecta đất đai, hoa màu của người dân đã bị cuốn theo dòng nước. Trong mỗi kỳ tiếp xúc cử tri, cát tặc vẫn là vấn đề nóng là nỗi bức xúc của toàn thể người dân trong xã.
Men theo từng luống trồng dâu tằm, ngô là khu vực bãi bồi đã bị sạt lở nghiêm trọng, ăn sâu vào trong, từng tấc đất canh tác cứ dần bị hà bá cuốn trôi. Nhiều gia đình đã mang gạch đá ra đổ với mục đích ngăn chặn sạt lở, nhưng cũng không ăn thua, tàu thuyền cắm vòi rồng hút phía ngoài, theo quy luật đất sẽ sạt lở theo. Theo quan sát của PV diện tích sạt lở đã ăn sâu vào cả chục mét, có những điểm sạt sâu theo kiểu hàm ếch, rất nguy hiểm.
Ông Nguyễn Văn Hồng – Chủ tịch UBND xã Hoằng Khánh khi được hỏi về thực trạng hút cát trái phép trên địa bàn bức xúc nói: PV cứ về đây từ khoảng 11h đêm đến 4h30 sáng có hàng loạt tàu cắm vòi rồng hút như đại công trường cả đêm. Người dân bức xúc phản ánh, chính quyền xã cũng cắt cử cán bộ xuống nhưng cũng chỉ bằng cách xua đuổi. Cũng do phương tiện không có, lực lượng mỏng thế nên cát tặc vẫn hoành hành, người dân liên tục phản ánh qua các kỳ họp. Tôi cũng đã làm văn bản báo cáo xuống huyện, yêu cầu được tăng cường lực lượng để phối hợp bắt giũ, xử phạt các tàu hút cát trái phép nhưng vẫn chưa có hồi âm!
 |
Nhiều điểm sạt lở vách dựng đừng rất nguy hiếm. |
Theo báo cáo mới nhất ngày 18/03/2019 của UBND xã Hoằng Khánh gửi lên UBND huyện Hoằng Hóa: Hoằng Khánh là xã có 5km sông Mã chảy qua, giáp ranh với xã Thiệu Quang, huyện Thiệu Hóa. Trong những ngày qua, trên sông Mã liên tục có thuyền khai thác cát trái phép. Mặc dù xã đã điều động lực lượng an ninh và nhân dân liên tục xua đuổi nhưng do phương tiện đuổi bắt và lực lượng ít nên các thuyền hút cát vẫn tiếp tục khai thác. Thời gian các thuyền khai thác thông thường từ 18 giờ tối đến 7h sáng, mỗi lần 4-5 thuyền hút. Vị trí hút ngay khu vực sông gần kè số 3 mới thi công. Nếu tiếp tục tình trạng khai thác cát trái phép như trên vẫn tiếp diễn sẽ gây ra sạt lở tuyến kè mới thi công và sạt lở đất nông nghiệp của nhân dân…
Trước đó vào đêm ngày 17/11/2018 UBND xã Hoằng Khánh đã phối hợp với Công an huyện Hoằng Hóa bắt giữ 3 tàu khai thác cát trái phép trên sông Mã thuộc địa bàn thôn Trà Sơn. Tổng số cát mà ba tàu trên đã hút khoảng 100 khối. Lực lượng chức năng đã yêu cầu chủ tàu hoàn trả số cát đã hút trái phép về vị trí cũ, đồng thời lập biên bản, hoàn tất hồ sơ.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Văn Tiệm – Phó phòng TN&MT huyện Hoằng Hóa cho biết: Những năm trước Hoằng Hóa là một điểm cát tặc nóng, thế nhưng vài năm trở lại đây chính quyền cũng như các ngành chức năng dốc toàn lực ngăn chặn và dần đẩy lùi nạn cát tặc. Phía công an liên tục tuần tra, truy lùng các tàu hút cát trái phép. Trong năm 2018 đã bắt hàng chục tàu hút cát trái phép và xử phạt. Vì thế cũng hạn chế phần nào diện tích đất canh tác bị sạt lở.
Tác giả: Thanh Tâm
Nguồn tin: Báo Tài nguyên và Môi trường
