Cá còi dài chừng 10-15 cm, lớn bằng ngón tay, mắt lòi ra, đầu hình cá trê với hàm răng sắc nhọn, da màu đen có nhiều hoa văn với hình dáng giống cá bống, tươi lâu. Đặc biệt, thịt cá rất thơm, ngon và có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như, kho, nấu canh, rán…tùy vào sở thích từng người.
Để bắt loài cá kỳ lạ này, người dân sinh sống ở vùng biển Hậu Lộc (Thanh Hóa) dùng cần câu được làm bằng thân cây trúc, có chiều dài từ 1,5-2 mét, dây cước sợi nhỏ màu sáng, lưỡi câu buộc chùm không ngạnh. Đặc biệt, những “thợ săn” cá còi này không cần đến mồi câu. Khi phát hiện cá, họ chỉ cần di chuyển nhanh, nhẹ và phải đứng “bất động” quan sát, ngắm và vung cần về hướng con cá thật nhanh.
Ngoài ra, những “thợ săn” chuyên nghiệp còn có thể dùng đôi bàn tay lần đào theo hang, ngách mà cá đang trốn dưới lớp bùn, đây là cách bắt hiệu quả nhất.
 |
Khi thủy triều xuống rất đông người dân đi bắt cá còi ở biển Hậu Lộc |
Theo bà Nguyễn Thị Lực (ở xã Đa Lộc, huyện Hậu Lộc), người có nhiều năm kinh nghiệm bắt cá còi chia sẻ: “Nếu muốn bắt được nhiều cá, ngoài sức bền, nhanh tay, nhanh mắt thì những người thợ phải có sự phán đoán theo hướng di chuyển mà dấu vết cá để lại sau những lần chúng đi kiếm ăn rồi quay về tổ. Dụng cụ đựng cá phải bằng giỏ tre nhằm thoáng khí, có ít bùn, nước lọt vào cá mới sống lâu".
Nghề bắt cá còi đã có từ nhiều đời nay tại bãi bồi các xã Đa Lộc, Ngư Lộc, Minh Lộc của huyện Hậu Lộc. Mùa cá còi bắt đầu từ tháng giêng đến cuối tháng 5 (âm lịch) hằng năm. Đây là thời điểm sinh sản của cá còi. Lần theo con nước khi thủy triều xuống ngày trước cách ngày sau 1 tiếng đồng là bà con nơi đây lại gọi nhau í ới cùng đi bắt cá.
 |
Dùng tay đào theo hang cá kèo là cách bắt truyền thống của người dân xã Đa Lộc |
Bà Trần Thị Thức (thôn Đông Thành, xã Đa Lộc) cho biết: “Mỗi ngày, có hàng trăm người đi bắt cá còi, phụ nữ thì đào bắt cá nấp ở dưới lớp bùn, còn đàn ông thì dùng cần câu với nhiều lưỡi câu chùm bắt cá đang đi kiếm ăn trên mặt bùn. Thời gian bắt cá tranh thủ khoảng chỉ 4-5 tiếng đồng hồ, trước khi nước thủy triều lên. Giá bán cá còi hiện nay khoảng 200- 220.000 đồng/kg mà không có bán”.
Theo kinh nghiệp người dân, mỗi con nước (từng tháng) thì có thể xuống biển khoảng 15 ngày. Thông thường đầu con nước thời gian bắt cá kéo dài hơn, người bắt giỏi cũng bỏ túi 600-800.000 đồng, người bắt kém bình quân cứ 300-400.000 đồng. Khi về cuối con nước, cá cũng giảm bớt và nước lên nhanh nên bắt được ít hơn.
 |
Cá kèo nhỏ nhưng thịt của chúng rất ngon và thơm |
Hiện, cá còi ở Hậu Lộc luôn “hot” ở các ở các nhà hàng, khách sạn và thị trường Trung Quốc rất thích. Đối với cá câu bằng lưỡi chùm thì phải bán luôn trong ngày, riêng cá đào bằng tay sống rất lâu nên thường đóng thùng để “xuất ngoại”.
Ông Vũ Văn Đỉnh - Chủ tịch UBND xã Đa Lộc cho biết: “Nghề bắt cá còi ở địa phương đã có từ lâu đời, đây là nghề phụ chỉ có mấy tháng, nhưng được cái thu nhập cũng cao hơn so với một số nghề khác. Người dân phải lội bì bõm dưới lớp bùn sâu 30-40cm, nên nghề săn cá còi cũng khổ cực lắm. Đầu con nước cá nhiều, ai đào nhanh cũng kiếm 700-800.000 đồng/ngày, còn kém cũng 300-400.000 đồng/ngày. Mấy năm nay diện tích bãi bồi cũng giảm, cá ít dần nhưng bù lại giá cả lại cao, bà con rất phấn khởi. Có thời điểm cá này “cháy hàng” không đủ nhập cho thương lái”.
Tác giả: Tài Đức
Nguồn tin: Báo Công lý
