Ngày 12/4, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã giao cho chính phủ nước này bắt đầu thủ tục chính thức rút khỏi Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG hay CIS- tiếng Anh).
Phát biểu tại Diễn đàn An ninh Kiev lần thứ 11, Tổng thống Poroshenko đề nghị: "Đóng cửa hoàn toàn đại diện của Ukraine tại các thể chế tương ứng ở Minsk."
Ông Poroshenko muốn đưa Ukraine tới ngưỡng cửa châu Âu, rời xa Nga, chấm dứt với Xô Viết. |
Ngoài ra, Tổng thống Poroshenko còn yêu cầu rà soát toàn bộ cơ sở pháp lý- hiệp ước mà Ukraine đã ký trong khuôn khổ SNG "nhằm phù hợp với các lợi ích quốc gia."
Nhà lãnh đạo Ukraine cũng cam kết đệ trình Quốc hội Ukraine dự thảo về lập tức chấm dứt những điều khoản riêng trong hiệc ước về tình hữu nghị với Nga.
Theo ông Poroshenko, những điều khoản này nhấn mạnh các bên "tôn trọng toàn vẹn chủ quyền của nhau và khẳng định sự bền vững giữa các đường biên giới hiện nay". Tuy nhiên, hiệp ước không phù hợp với các lợi ích quốc gia Ukraine và việc thực hiện "quyền phòng thủ" của nước này.
Bước đi quyết liệt sau 4 năm cân nhắc của Ukraine sẽ đưa Ukraine chấm dứt mọi quan hệ với 10 nước thành viên còn lại của SNG gồm tất cả các nước cộng hòa Liên Xô trước đây, trừ Gruzia và ba nước Baltic đã gia nhập Liên minh châu Âu (EU).
SNG đã không được kỳ vọng là một liên minh kinh tế, quân sự, chính trị hay bất cứ điều gì khác như liên kết kinh tế của EU.
Theo Tổng thống Putin, các nước SNG phải giải quyết rất nhiều vấn đề liên quan chính trị, qua lại biên giới, trả tiền hưu trí - trợ cấp xã hội do Liên Xô để lại. SNG là diễn đàn thích hợp để giải quyết vấn đề này.
Dẫu vậy, cho đến nay, SNG vẫn chưa thể hấp dẫn các quốc gia độc lập đang bị lôi kéo bởi các dự án của Cộng đồng châu Âu.
Sau cuộc cách mạng màu Cam ở Ukraine, tư tưởng thân phương Tây đã hình thành và ngày càng phát triển nhưng lâu nay Ukraine vẫn chưa chấm dứt việc cắt đứt liên kết với SNG là bởi các thỏa thuận của họ có được với "câu lạc bộ chính trị" là "di sản Xô Viết" này sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới cuộc sống của hàng nghìn người.
Sau cuộc đảo chính lật đổ chính phủ của Tổng thống Viktor Yanukovich, tháng 3/2014, Hội đồng an ninh quốc gia và quốc phòng Ukraine (NSDC) đã quyết định bắt đầu tiến trình rút khỏi SNG.
Vào thời điểm đó, Ukraine quyết định không tiếp tục làm Chủ tịch luân phiên SNG. Tháng 10/2014, dự luật về việc Ukraine rút khỏi SNG đã được trình lên Quốc hội Ukraine.
Tháng 10/2016, ông Paven Klimkin khi đó là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Ukraine nhấn mạnh rằng, dù việc rút khỏi SNG không dễ dàng gì bởi có rất nhiều thỏa thuận liên quan, song “trách nhiệm của Ukraine đã hết".
Ukraine cũng theo chân một số quốc gia thuộc không gian hậu Xô Viết trước đây đã chính thức bày tỏ ý muốn thoát khỏi “vùng ảnh hưởng” của Nga, nghiêng về Mỹ và các nước phương Tây.
Năm ngoái Ukraine cũng đã ra một loạt các đạo luật nhằm gọi Nga là "kẻ xâm lược", tìm cách ngăn cản người Nga vào biên giới Ukraine thông qua các kiểm soát thị thực.
Chính phủ Ukraine cũng nhận được chỉ thị chuẩn bị sửa đổi luật pháp của Ukraine nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn nữa người nước ngoài, chủ yếu là người Nga. Khi nhập cảnh vào Ukraine, trong đó phải cho biết nguồn gốc và ý định đến thăm Ukraine.
Ngày 1/9/2017 Tổng thống Poroshenko cũng đã phê duyệt quyết định của Hội đồng An ninh Quốc phòng về kiểm tra sinh trắc học tại biên giới đối với người nước ngoài -những người đến từ những nước "nguy hiểm" với Ukraine.
Việc chính quyền Kiev ứng dụng công nghệ sinh trắc học để kiểm soát người nước ngoài nhập cảnh Ukraine thực ra chủ yếu là nhắm tới người Nga khi Nga bị coi là một quốc gia xâm lược ở miền Đông Ukraine.
Sau khi ông Putin tái đắc cử Tổng thống Nga, Tổng thống Poroshenko đã ký sắc lệnh khẩn cấp siết chặt việc kiểm soát người dân Nga nhập cảnh Ukraine. Tính chất của việc này thì không khác gì chế độ thị thực. Tức là người Nga đến Ukraine và ngược lại từ nay sẽ cần phải thông qua các khâu kiểm soát thị thực rất gắt gao và tự động mà không còn chuyện dễ dàng như trước đây.
Ukraine tuyên bố các kế hoạch thắt chặt kiểm soát biên giới đối với công dân Nga, bắt đầu từ ngày 1/1/2018. |
Các hành động nối tiếp nhằm tách biệt hoàn toàn sự liên quan giữa Nga và Ukraine ngày càng được Kiev thể hiện rõ ràng. Sự ra đi của Ukraine hướng đến "miền đất hứa" liệu có làm cho cuộc sống của người dân Ukraine khá hơn?
Trước thông tin Ukraine muốn rời khỏi SNG, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov chỉ tuyên bố, việc Kiev không mong muốn hợp tác trong khuôn khổ SNG gây phương hại cho sự phát triển kinh tế, xã hội và các lợi ích của người dân Ukraine.
Tác giả: Sơn Dương
Nguồn tin: Báo Đất việt