Không khuyến khích các em “cố” đỗ vào đại học
Cuối ngày 31/8, kết thúc đợt xét tuyển nguyện vọng bổ sung đợt 1, Bộ GD&ĐT đã cho phép các trường tải dữ liệu đăng ký xét tuyển đợt bổ sung về để tiến hành xét tuyển. Cũng như lần trước, trong lần này Bộ cũng cung cấp cho các trường cơ sở dữ liệu kèm theo danh sách tất cả các nguyện vọng đã đăng ký của thí sinh để các trường phân tích lọc ảo, xác định điểm chuẩn phù hợp.
Theo thống kê đến 16h00 ngày 31/8 có 48.860 thí sinh đăng ký xét tuyển bổ sung vào 80.950 lượt trường với 144.600 nguyện vọng. Số liệu này cho thấy rất nhiều thí sinh chỉ đăng ký xét tuyển bổ sung vào 1 trường duy nhất và bình quân mỗi thí sinh chỉ đăng ký 3 nguyện vọng trên tổng số 6 nguyện vọng các em được phép đăng ký tối đa.
Trong khi đó, theo công bố của Bộ GD&ĐT vẫn còn hơn 40.000 chỉ tiêu đại học chưa có thí sinh đăng ký xét tuyển. Nguyên nhân vì sao? Thí sinh đi đâu?
Trả lời câu hỏi này, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga cho biết, theo số liệu trên đây thì có rất nhiều thí sinh đủ điều kiện tham gia xét tuyển nhưng không nộp đăng ký xét tuyển. Trước đây khi tuyển sinh theo phương thức 3 chung nhiều trường lấy điểm chuẩn theo trường cho đủ chỉ tiêu tổng thể rồi sau đó cho thí sinh chọn lại ngành trong nội bộ trường.
Với qui định đó các trường có thể điền đầy chỉ tiêu ngay nhưng thí sinh không có sự lựa chọn nào khác là phải theo học ngành mà trường còn chỗ. Thực tế cho thấy nhiều sinh viên học không đúng ngành yêu thích rơi vào trạng thái chán nản, bỏ học giữa chừng.
Qui chế năm nay ưu tiên cho thí sinh chọn ngành mà các em yêu thích, không khuyến khích các em “cố” đỗ vào đại học bất cứ ngành nào. Khi trao cho thí sinh quyền được lựa chọn như vậy rõ ràng mỗi thí sinh tùy thuộc hoàn cảnh, ước mơ của mình để đưa ra quyết định phù hợp.
Rất nhiều thí sinh đạt điểm cao nhưng không trúng tuyển vào ngành mình yêu thích đã không nộp đơn xét tuyển vào ngành khác mà chấp nhận học lại để sang năm thi.
Mặt khác năm nay rất nhiều trường có đề án tự chủ tuyển sinh xét tuyển bằng học bạ nên nhiều thí sinh đã trúng tuyển vào các trường này đúng ngành nghề mà các em yêu thích.
Một số học sinh tốt nghiệp phổ thông đi học nước ngoài, một số khác đi học nghề hay tham gia thị trường lao động… Vào đại học ngày nay không còn là con đường lựa chọn duy nhất nữa mà thí sinh có nhiều sự lựa chọn các con đường khác để lập thân, lập nghiệp.
Vì vậy các trường đại học cũng phải điều chỉnh chiến lược phát triển của mình cho phù hợp với tình hình này khi mà thí sinh đòi hỏi chất lượng đào tạo ngày càng cao hơn, yêu cầu khi tốt nghiệp đại học có nhiều cơ hội việc làm hơn.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga
Không có phương án tuyển sinh nào hoàn hảo
Trong mùa tuyển sinh năm nay, trong đợt xét tuyển nguyện vọng bổ sung, Bộ GD&ĐT không yêu cầu các trường đưa ra mức điểm chuẩn bằng hoặc cao hơn đợt 1 mà được tự xác định điểm đầu vào. Chính vì vậy, đã có nhiều trường đại học hạ điểm xét tuyển bổ sung dẫn đến không đảm bảo công bằng trong tuyển sinh.
Trả lời về vấn đề này, thứ trưởng Ga cho rằng: Không có phương án tuyển sinh nào hoàn hảo. Vì vậy khi ban hành qui chế Bộ đều đã tham khảo ý kiến rộng rãi các trường, các sở, thí sinh và toàn xã hội để lựa chọn phương án được nhiều người ủng hộ nhất. Trước khi thi, tất cả thí sinh đều biết được các qui định của qui chế. Vì vậy khi thực hiện đúng qui chế là đảm bảo được công bằng trong tuyển sinh. Năm 2015, qui chế cho phép thí sinh rút/nộp hồ sơ giúp cho thí sinh có nhiều cơ hội trúng tuyển nhất thì đã xảy ra phức tạp, dư luận không đồng tình.
Năm 2016, qui chế không cho phép thí sinh rút/nộp hồ sơ để khắc phục bất cập. Để hỗ trợ cho thí sinh tránh bớt rủi ro, qui chế đã cho phép thí sinh có nhiều nguyện vọng và được sử dụng giấy chứng nhận kết quả thi để nộp vào trường mà mình quyết định nhập học.
Nghĩa là khi đã trúng tuyển rồi mà thí sinh thấy không thích ngành/trường đã trúng tuyển các em vẫn còn cơ hội sửa sai bằng cách không nộp giấy chứng nhận kết quả thi để tham gia xét tuyển các đợt tiếp theo. Khi các em đã nộp giấy chứng nhận kết quả thi thì có nghĩa là các em đã chấp nhận nguyện vọng trúng tuyển, dành cơ hội tuyển bổ sung cho những thí sinh khác.
Phương châm tuyển sinh năm nay là giúp thí sinh trúng tuyển vào ngành nghề mà các em yêu thích. Ngành các em yêu thích không hẳn phải là ngành có điểm chuẩn cao mà tùy thuộc vào sự lựa chọn của từng người.
Các trường đại học muốn phát triển bền vững thì phải giảm quy mô đào tạo, tập trung nâng cao chất lượng
Các trường đại học cần giới hạn quy mô đào tạo
Đến thời điểm này, vẫn còn tới hàng trăm trường đại học không tuyển đủ chỉ tiêu, liệu việc có ảnh hưởng tới việc phát triển của các trường?
Thứ trưởng Bùi Văn Ga cho rằng, từ khi Bộ giao cho các trường tự xác định và đăng ký thực hiện chỉ tiêu thì chỉ tiêu tuyển sinh là năng lực đào tạo tối đa của nhà trường, nghĩa là số lượng thí sinh tuyển mới lớn nhất mà trường có thể đào tạo với chất lượng đảm bảo tối thiểu.
Do đó các trường không được tuyển vượt chỉ tiêu đã công bố. Việc các trường thận trọng trong quyết định điểm chuẩn phù hợp để số lượng thí sinh nhập học không vượt chỉ tiêu là rất đáng hoan nghênh.
Mặt khác chỉ tiêu các trường công bố hiện nay mới chỉ dựa vào năng lực tối đa đào tạo của trường, chưa thực sự gắn với nhu cầu của thị trường lao động đối với các ngành nghề khác nhau.
Thực tế cũng rất khó cho các trường khi xác định được nhu cầu của thị trường lao động. Các dự báo nhu cầu nhân lực chưa cung cấp đủ độ tin cậy cần thiết để các trường xây dựng kế hoạch tuyển sinh hằng năm cũng như chiến lược phát triển lâu dài.
Thí sinh chọn ngành thường theo nhu cầu thị trường lao động hiện tại mà quên rằng các em vào học năm nay thì 4-5 năm sau mới ra trường và khi đó thị trường lao động đã có sự thay đổi đáng kể. Điều này cũng là một yếu tố gây khó cho các trường.
Một số ngành do thiếu người học phải dừng đào tạo, nhưng 4-5 năm sau thị trường lao động lại cần đến, các trường lại phải tái khởi động. Với chủ trương hạn chế qui mô để củng cố chất lượng, những năm gần đây Bộ đã yêu cầu các trường giảm rõ rệt qui mô đào tạo, đặc biệt các ngành sư phạm, các hệ đào tạo vừa làm vừa học, từ xa, liên thông…
Theo thứ trưởng Ga, Bộ đã ban hành thông tư 32 thay thế thông tư 57 về xác định chỉ tiêu tuyển sinh theo hướng ngày càng nâng cao chất lượng và giới hạn tăng qui mô của các trường. Học phí cũng đã được điều chỉnh theo hướng tăng dần theo các năm. Ngân sách nhà nước cũng đã chi trả phần miễn giảm học phí cho các đối tương chính sách.
Chính vì vậy các trường cần giới hạn tăng qui mô, tập trung nguồn lực nâng cao chất lượng đào tạo, không nên bằng mọi cách tuyển cho đủ chỉ tiêu mà hạ thấp chất lượng. Có như vậy các trường mới phát triển bền vững lâu dài.
Tác giả bài viết: Hồng Hạnh
