Sạt lở nghiêm trọng
Trước đó, Báo Tài nguyên và Môi trường điện tử có đăng một loạt bài phản ánh về tình trạng sạt lở nhiều diện tích đất nông nghiệp mầu mỡ của nhân dân dọc hai bờ sông Mã ở các thôn Vân Trai, Quan Phác, Tiên Lăng, Đồi Vàng, Tường Yên, Đồi Chông, Quan Bằng, Eo Lê…bị sạt lở ngày một nghiêm trọng do khai thác cát và mưa lũ gây ra. Người dân nơi đây đang phải đối mặt với nguy cơ mất đất canh tác.
 |
Điểm sạt lở tại thôn Vân Trai, xã Cẩm Vân |
Để có thông tin khách quan và rộng đường công luận, chúng tôi tiếp tục có mặt tại 2 bờ sông Mã, đoạn qua xã Cẩm Tân xuôi theo dòng nước về xã Cẩm Vân thì cảnh tượng sạt lở vẫn diễn ra, nhiều vách sạt lở với thành cao thẳng đứng, chốc chốc lại đổ ập xuống sông trôi theo dòng nước. Điều làm chúng tôi khó hiểu là: Tại sao chỉ trên một đoạn sông ngắn, dài chưa đầy 1,5 km mà UBND tỉnh Thanh Hóa cấp đến 3 cỏ cát 45,46 và 47 hoạt động khai thác cát dòng sông trong khi đoạn sông này có nhiều khúc cua!?
Trao đổi với PV Báo Tài nguyên và Môi trường, ông Trần Đăng Khoa – Cán bộ địa chính, xã Cẩm Vân cho biết: Trên địa bàn xã Cẩm Vân có 2 mỏ cát số 45 và 46, phía xã Cẩm Tân có mỏ cát 47 đã hết hạn quyền khai thác. các mỏ cát này thuộc thôn Vân Trai. Hiện tại trên địa bàn xã Cẩm Vân có 4 điểm sạt lở bao gồm thôn Vân Trai, Bến Vâng (cách mỏ 45 khoảng 300-400 mét), Bãi Chảy , Cát Khánh, Vân Lâm. Tổng sạt lở 4 điểm khoảng 10.000 m2.
Sở NN&PTNT một ngày ra 2 Văn bản “tréo ngoe” nhau
Ngày 6/7/2017 và ngày 19/7/2017, UBND tinh Thanh Hóa đã có Công văn số 7794/UBND-CN và Công văn số 8342/UBND-CN gửi Doanh nghiệp tư nhân Thắng Hiền và Vân Lộc. Công văn nêu rõ: “ Đồng ý với đề nghị của Sở Tài nguyên & Môi trường không chấp thuận chủ trương thăm dò, đánh giá lại trữ lượng để gia hạn thời gian khai thác mỏ cát số 45 tại xã Cẩm Vân. Sau khi Giấy phép khai thác khoáng sản hết hạn (ngày 31/7/2017), yêu cầu doanh nghiệp dừng mọi hoạt động khai thác, di dời máy móc thiết bị ra khỏi khu vực mỏ theo đúng quy định hiện hành của nhà nước”
 |
Trưởng thôn Quan Phác, Phạm Đức Thiện chỉ điểm sạt lở cho PV |
Sau đó, UBND tỉnh lại có Công văn yêu cầu các sở ngành liên quan kiểm tra để cấp phép thăm dò mỏ các mỏ cát trên. Ngày 31/10/2017 Sở NN & PTNT có công văn số 3293 và 3294/SNN&PTNN-ĐĐ gửi sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa về việc tham gia ý kiến về đề nghị của DN Thắng Hiền và Công ty Vân Lộc xin thăm dò đánh giá lại trữ lượng mỏ cát số 45 và 46 xã Cẩm Vân, huyện Cẩm Thủy.
 |
CV số 3293 và 23394 ngày 31/11 khẳng định có sạt lở và khopong đồng ý cấp phép |
Công văn nêu rõ: Sau khi kiểm tra thực tế cho thấy: Mỏ cát số 45 của DN Thắng Hiền, vị trí mỏ nằm ở đoạn sông cong, phía bờ hữu sông Mã (một phần diện tích mỏ là đất lòng sông, một phần là đất bãi bồi ven sông), lòng sông khu vực này rộng từ 150-210m, bên bờ hữu giáp mỏ là bãi sông rộng. Bên bờ tả, đoạn thượng lưu mỏ là bãi sông đang được nhân dân trồng mầu, đoạn hạ lưu mỏ là núi cao. Qua kiểm tra thực tế cho thấy phía đối diện với mỏ cát số 45 bên bờ tả đang có diễn biến sạt lở bờ sông.
Đối với mỏ cát số 46 của Công ty Vân Lộc: Do khu vực bờ sông phía tả của mỏ cát số 45 và bờ sông phía hạ lưu kè bãi bên tả của mỏ cát số 46 đang có diễn biến sạt lở. Vì vậy, Sở nông nghiệp và PTNN không thống nhất đề nghị của DN Thắng Hiền và Công ty Vân Lộc xin thăm dò đánh giá lại trữ lượng mỏ cát trên.
 |
Tuy nhiên cũng Công văn số 3293 và 3294 ngày 31/10 thì Sở NN&PTNT lại nói là không sạt lở và đồng ý cấp phép thăm dò |
Nhưng không hiểu tại sao, cũng cùng ngày 31/10/2017 và cùng số công văn số 3293, 3294/SNN&PTNN-ĐĐ Sở Nông nghiệp và PTNN gửi Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa thì lại thay đổi nội dung trong công văn là “Qua kiểm tra thực tế ngày 27/10/2017 thì hai bên bờ sông khu vực mỏ chưa thấy hiện tượng sạt lở”.
“Phớt lờ” sự chỉ đạo của Tỉnh ủy?
Ngày 17/10/2017 Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ban hành Chỉ thị số 11-CT/TU về tập trung lãnh đạo khắc phục hậu quả do mưa lũ gây ra trên địa bàn tỉnh, trong đó có nội dung chỉ đạo của Sở tài nguyên và Môi trường phối hợp với các ngành chức năng kiểm tra tất cả các điểm sạt lở trên các tuyến đê và làm rõ nguyên nhân. Đồng thời, tiến hành rà soát, đánh giá lại toàn bộ các dự án khai thác cát trên địa bàn tỉnh đã được cấp phép khai thác.
Nhận thấy việc bất cập trên dòng sông chỉ với chiều dài chưa đầy 1,5 km mà có đến 3 mỏ cát tồn tại là bất hợp lý nên khi hết hạn khai thác, UBND tỉnh đã có Công văn số 7794/UBND-CN và Công văn số 8342/UBND-CN gửi Doanh nghiệp tư nhân Thắng Hiền và Vân Lộc không đồng ý cho gia hạn là đúng với tinh thần chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
 |
Ông Trần Đăng Khoa – Cán bộ địa chính, xã Cẩm Vân trao đổi với PV |
Việc Sở NN&PTNT Thanh Hóa một ngày ra 2 Văn bản trùng số nhưng nội dung lại khác nhau hoàn toàn, một cái khẳng định địa điểm doanh nghiệp đang xin thăm dò nằm trong khu vực sạt lở và đề nghị không đồng ý cấp phép thăm dò. Nhưng cũng ngày đó, số Công văn đó thì lại nói: Qua kiểm tra thực tế ngày 27/10/2017 thì hai bên bờ sông khu vực mỏ chưa thấy hiện tượng sạt lở???.
Rõ ràng việc một ngày Sở NN&PTNT Thanh Hóa ra các Văn bản tréo ngoe nhau một cái là khẳng định khu vực doanh nghiệp đang xin thăm dò là sạt lở, nên không đồng ý rồi lại cải chính là không có sạt lở và đồng ý cấp là có ý gì?. Hay phải chăng Sở NN&PTNT Thanh Hóa đang “vờn nhau” với doanh nghiệp?. Đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa cần xem xét lại công tác tham mưu của Sở NN&PTNT đối với các mỏ cát đang gây ra sạt lở trên địa bàn xã Cẩm Vân, huyện Cẩm Thủy./.
Tác giả: Hòa Trường
Nguồn tin: Báo Tài nguyên và Môi trường
