Chiều 4-8, nhà sản xuất phim "Chốt đơn" thông báo dùng công nghệ AI thay toàn bộ hình ảnh hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, sau khi Thùy Tiên bị bắt ngày 19-5 để điều tra về hành vi Lừa dối khách hàng, theo khoản 2 Điều 198 Bộ luật Hình sự.
 |
Gần 2 tháng trước, phim "Chốt đơn" bị hoãn chiếu vì lý do trên. |
Theo nhà sản xuất, lúc đầu không định sử dụng AI vì sợ không đủ chân thực. Song sau một số video dựng thử, nhà sản xuất đánh giá phương pháp áp dụng công nghệ khả thi. Giọng thoại của Thùy Tiên cũng được xử lý hậu kỳ với phần lồng tiếng thay thế của diễn viên Huỳnh Bảo Ngọc.
Cũng theo đoàn phim, nhân vật được thay mới hoàn toàn, việc xóa tên Thùy Tiên trên poster không trái với quy định pháp luật về quyền bảo hộ nhân thân.
Trao đổi với Báo Người Lao Động, luật sư Đào Thị Bích Liên, Văn phòng Luật sư Hà Hải và Cộng sự, cho hay việc nhà sản xuất bộ phim "Chốt đơn" quyết định sử dụng công nghệ AI để thay thế hoàn toàn hình ảnh hoa hậu Thùy Tiên, xét ở góc độ thỏa thuận hợp đồng được ký kết giữa 2 bên có thể là quyền quyết định của nhà sản xuất.
Tuy nhiên, từ góc nhìn xã hội, góc độ pháp lý cụ thể về quyền nhân thân, quyền con người, danh dự, hình ảnh thì trước khi phát hành phim ra mắt, cần được cân nhắc thận trọng để tránh xảy ra hậu quả pháp lý về sau.
Trong nhiều hợp đồng điện ảnh, đặc biệt với các tác phẩm thương mại, nhà sản xuất thường yêu cầu diễn viên cam kết giữ gìn hình ảnh cá nhân, tuân thủ đạo đức nghề nghiệp và không có hành vi gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của bộ phim. Nếu vi phạm, nhà sản xuất có thể đơn phương không sử dụng hình ảnh diễn viên, kể cả bằng các biện pháp kỹ thuật như cắt dựng, làm mờ, hoặc sử dụng AI để thay thế.
Về nguyên tắc, nếu hợp đồng giữa Thùy Tiên và nhà sản xuất có điều khoản như vậy và việc thay thế hình ảnh chỉ nhằm đảm bảo chất lượng, tính thống nhất của tác phẩm, thì việc điều chỉnh này có thể phù hợp. Tuy nhiên, nội dung cụ thể của hợp đồng hiện chưa được công bố nên chưa thể khẳng định việc sử dụng AI đã được thực hiện đúng quy trình pháp lý hay chưa!
Các hợp đồng trong lĩnh vực này chịu sự điều chỉnh của Bộ luật Dân sự và Luật Điện ảnh, trong đó quyền về hình ảnh và nhân thân được pháp luật bảo vệ nghiêm ngặt.
Về quyền nhân thân theo Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: "Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý". Bên cạnh đó, Điều 34 quy định: "Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ".
Việc sử dụng công nghệ để thay thế một cá nhân khỏi tác phẩm đã hoàn tất cần được xem xét kỹ lưỡng không chỉ ở góc độ kỹ thuật hay thương mại, mà còn ở khía cạnh nhân văn, xã hội và pháp lý về quyền con người. Khi cá nhân chưa bị kết luận là có tội bằng bản án có hiệu lực pháp luật, hành vi loại bỏ hình ảnh cá nhân có thể dẫn đến hệ lụy tiêu cực, ảnh hưởng đến danh dự, uy tín và quyền riêng tư của người đó.
Cụ thể, khoản 1 Điều 31 Hiến pháp năm 2013 quy định: "Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự luật định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật".
Do đó, việc thay thế hình ảnh của Thùy Tiên bằng AI, khi cô chưa bị kết tội, cần được xem xét thận trọng để tránh xâm phạm quyền cá nhân và tạo tiền lệ không phù hợp với nguyên tắc của một xã hội pháp quyền.
Tác giả: Anh Vũ
Nguồn tin: Báo Người lao động
