Loài cây kiêu ngạo ở Madagasca

Tại Madagascar, trên con đường đầy bụi đất hay trong các ngôi làng, hoang mạc xa xôi, hình ảnh du khách thường trông thấy nhất là những hàng cây bao báp khổng lồ với tấm thân chắc nịch, to lớn vươn thẳng lên trời xanh. Từ xa nhìn lại, bao báp không khác gì những chiếc cây bị trồng ngược, với hàng rễ mọc ra tua tủa.

Bao báp có chiều cao lên tới 30 m, nhiều cây thân khá to, 20 ôm không hết. Ảnh: Thecrowdedplanet.

Ngày nay, loài cây to lớn này được coi như hình ảnh đại diện của Madagascar, tượng trưng cho sự vươn lên không ngừng của mảnh đất châu Phi khô cằn, khắc nghiệt. Mọi người đến đây thường rất thích thú và hăng hái tạo dáng chụp ảnh bên những hàng cây nổi tiếng, có hình dạng to lớn và kỳ lạ này.

Chính vì kết cấu độc đáo của mình mà hàng cây bao báp cũng bao phủ xung quanh nó nhiều huyền thoại, do người dân địa phương thêu dệt nên. Truyền thuyết này không chỉ tạo ấn tượng mạnh mẽ trong cộng đồng người dân, mà con lan truyền khắp châu Phi. Họ tin rằng khi Chúa tạo ra những hàng cây bao báp, chúng không chịu đứng yên như các loài cây khác mà lại tiếp tục chạy đi. Do đó, để quản lý loài cây này, Chúa trời quyết định lộn ngược chúng xuống, ngọn cắm xuống đất, rễ lộn lên trời.

Baobab Amoureux - hai thân cây quấn chặt vào nhau và cùng phát triển. Ảnh: Thecrowdedplanet.

Truyền thuyết khác lại kể rằng, trước đây bao báp được tạo ra với hình dáng vô cùng xinh đẹp, có hoa và lá xanh tươi. Do quá tự hào về vẻ đẹp của mình, chúng đi khoe khoang với rất nhiều loài cây khác. Để kiềm chế điều này, Chúa quyết định lộn ngược chúng xuống nhằm che giấu đi phần nào vẻ đẹp của cây.

Một trong những nơi nổi tiếng nhất, hay được du khách ghé thăm tại Madagascar là Đại lộ bao báp (Avenue of Baobabs), gần Morondava. Tại đây, bạn sẽ nhìn thấy rất nhiều cây bao báp to lớn mọc hai bên đường.

Không xa đại lộ là nơi sinh sống của hai cây kỳ lạ - Baobab Amoureux. Đây là hai cây bao báp to lớn, mọc quấn lấy nhau như một đôi tình nhân thắm thiết. Các đôi yêu nhau thường đến đây để tình tự hoặc những phụ nữ mong muốn có con tới cầu nguyện.

Tuy nhiên, vài năm trước đây Madagascar phát hiện ra một sự thật "tày trời": hai cây bao báp này đều là giống đực. Những người dân có tư tưởng phản đối chuyện đồng tính luyến ái đã đòi chặt bỏ Baobab Amoureux vì cho rằng chúng không sạch sẽ. May mắn thay, điều này vẫn chưa được chính phủ thông qua.

Bao báp được coi như biểu tượng của người dân châu Phi nói chung, sẵn sàng vượt lên mọi khắc nghiệt của thời tiết để sinh trưởng. Ảnh: Thecrowdedplanet.

Bao báp tuy là loài cây đẹp, nhưng không dễ dàng mọc ở mọi nơi. Một trong những vùng được chúng ưu ái chọn làm "đại bản doanh" chính là Madagascar. 6 trên tổng 8 giống bao báp chỉ mọc được ở đảo quốc này. Ngoài ra, du khách có thể trông thấy hai giống bao báp khác nữa tại các quốc gia châu Phi.

Mỗi năm, bao báp chỉ nở hoa và cho ra trái trong vài tuần. Trái cây của bao báp là món ăn ưa thích của người dân bản địa, vì chúng cung cấp nhiều vitamin. Lá cây dùng để nấu súp, thân cây là nguồn cung cấp sợi, thuốc nhuộm và làm củi. Những thân cây mục rỗng sẽ được người dân sửa sang thành ngôi nhà thiên nhiên độc đáo. Ngoài ra, cũng chính sự độc đáo của loài cây này đã thu hút du lịch đến cho Madagascar, góp phần cải thiện đời sống đói nghèo của người dân địa phương.

Ngày nay, loại cây có ích cho đời sống của người dân bản địa này đang gặp phải mối đe dọa tuyệt chủng. Càng ngày càng có nhiều cây bị chết bởi rễ của chúng không thích ứng được với sự ngập nước, hoặc do con người chặt phá. Người dân thường chặt bớt các cây bao báp để lấy chỗ chăn nuôi gia súc, làm nông nghiệp.

Trước tình hình này, chính phủ Madagascar đưa ra các biện pháp để cứu những hàng cây bao báp. Một trong số đó là kế hoạch tái trồng lại các rừng cây khổng lồ đi kèm những biện pháp bảo tồn.