Dinh I nằm trên đường Trần Quang Diệu, thuộc phường 10, thành phố Đà Lạt, cách trung tâm chừng 4 km về hướng đông nam, trên đồi thông có độ cao hơn 1.500 m. Từ khi mở cửa cho du khách tham quan vào tháng 9/2015, Dinh I trở thành một trong những địa chỉ nhất định phải đến ở Đà Lạt.
Dinh ban đầu là biệt thự của một doanh nhân người Pháp Robert Clément Bourgery và được xây dựng vào năm 1929. Khu vực tọa lạc là một đồi thông, nhìn xuống thung lũng.
Sau khi "Hoàng triều Cương thổ" (vùng đất Tây Nguyên ngày nay) được thành lập năm 1949, Quốc trưởng Bảo Đại đã mua lại căn biệt thự này với giá 500.000 đồng tiền Đông Dương và cho sửa sang để làm Tổng hành dinh và nơi làm việc.
Bảo Đại cho xây thêm tòa nhà của ngự lâm quân, vườn ngự uyển trên đồi, khu hồ tắm, trạm nghỉ chân khi đi săn bắn ở thung lũng...
Toàn bộ Dinh I rộng khoảng 18 ha, trong đó tòa nhà là 818 m2, gồm 12 phòng lớn nhỏ. Các ô cửa mái vòm, cánh sơn xanh và tường vàng mang đến vẻ đẹp cổ điển kiểu Pháp đặc trưng cho dinh. Đây là một trong những công trình kiến trúc đồ sộ bậc nhất ở Đà Lạt thời bấy giờ.
Một trong những lý do Bảo Đại chọn Dinh I làm Tổng hành dinh là nơi đây có vị trí đẹp và yên tĩnh. Trên hình là vườn hoa lớn trước cửa Dinh I.
Dinh I năm 1956 trở thành dinh thự riêng của Tổng thống Ngô Đình Diệm, rồi được sử dụng làm nơi nghỉ mát cho các nguyên thủ đến năm 1975.
Lối vào với hai hàng cây tràm được Robert Clément Bourgery cho trồng ngay từ ngày đầu xây dinh thự. Du khách tham quan dọc lối có thể nghỉ chân ngắm cảnh bên những chiếc ghế sắt đậm phong cách châu Âu.
Quốc trưởng Bảo Đại khi sắp xếp nơi tiếp khách và làm việc của các quan trong Hoàng triều ở tầng 1, còn tầng 2 được sử dụng làm nơi nghỉ ngơi và làm việc. Du khách đến tham quan có thể phóng tầm mắt chiêm ngưỡng toàn cảnh khuôn viên ngập tràn màu xanh từ các cửa sổ tầng 2 của căn nhà.
Trong ngày 10/6, tượng sáp vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương được rước bằng xe ngựa với đoàn người tháp tùng đi trên tuyến đường Trần Hưng Đạo, tiến về Hồ Xuân Hương rồi dừng chân tại Dalat Palace – nơi lưu dấu ấn sự gặp mặt của hai người, trước khi về Dinh I.
Tác giả bài viết: Vy An
