Chị Lê Thị Hòe và chị Dương Thị Hòa ở xóm 1, xã Thanh Tiên, huyện Thanh Chương là 2 trong số những công nhân phải nghỉ việc ở độ tuổi trên dưới 40. Được biết các chị đã từng là công nhân cho Nhà máy may Venture Nghệ An đóng trên địa bàn huyện Thanh Chương ngay từ khi nhà máy đi vào hoạt động. Mặc dù hiện nay sức lao động đang rất dồi dào, tuy nhiên 2 chị đã phải nghỉ công việc ở nhà máy với lý do tuổi cao để nhường chỗ cho những người trẻ tuổi.
Chị Lê Thị Hòe chia sẻ trong thất vọng: “Không hiểu sao họ cho nghỉ việc. Khi lên hỏi phòng tổ chức thì công ty nói là tuổi cao”. Còn chị Dương Thị Hòa nói trong tiếc nuối: “Cũng mong muốn làm việc lâu dài cho công ty nhưng không được.”
Chị Lê Thị Hòe chia sẻ trong thất vọng: “Không hiểu sao họ cho nghỉ việc. Khi lên hỏi phòng tổ chức thì công ty nói là tuổi cao”. Còn chị Dương Thị Hòa nói trong tiếc nuối: “Cũng mong muốn làm việc lâu dài cho công ty nhưng không được.”
Dù khan hiếm lao động nhưng các doanh nghiệp lại duy trì một nguyên tắc chung là không tuyển dụng lao động quá 35 tuổi.
Độ tuổi cũng là vấn đề được công ty trong các khu công nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI rất chú trọng khi tuyển lao động cũng như cam kết khi ký kết hợp đồng làm việc. Cụ thể khi tuyển đều ưu tiên lứa tuổi 15 - 18 hoặc có thể thấp hơn, nhưng không quá 35 tuổi; còn ngưỡng hết hợp đồng thường được để ngỏ và tùy thuộc vào năng lực.
Một thực tế hiện nay đó là các doanh nghiệp có dây chuyền hiện đại đều muốn sử dụng lao động trẻ và “né tránh” những lao động trung tuổi. Lý do cực kỳ dễ hiểu là sử dụng lao động trẻ, ít thâm niên sẽ không phải trả lương cao, lại có thể tận dụng được sức lao động cường độ cao. Bởi những nhà máy, dây chuyền sản xuất dạng này chủ yếu sử dụng lao động phổ thông không cần chất xám. Theo đó, lao động ngoài 30 tuổi với mức lương và mức đóng bảo hiểm xã hội tăng dần sẽ bị sa thải, và đây là điều dễ hiểu.
Người lao động muốn được gắn bó lâu dài với nơi mình làm việc nhưng không ít doanh nghiệp lại chỉ quan tâm đến quyền lợi của mình.
Nói về thiệt thòi của những người công nhân nghỉ việc ở độ tuổi 35, ông Nguyễn Chí Công - Trưởng ban Chính sách pháp luật, Liên đoàn lao động tỉnh cho biết: “Những lao động trên 30 tuổi rất khó để có thể tìm một việc làm mới khi rời khỏi các doanh nghiệp. Buộc phải trở lại quê nhà, chờ đón họ là công việc đồng áng giản đơn với thu nhập thấp.”
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 63 dự án FDI với tổng số vốn đăng ký gần 1.680 triệu USD. Các dự án FDI này chủ yếu tập trung vào lĩnh vực công nghiệp sản xuất, chế biến, chế tạo, dịch vụ thương mại, dệt may... Không thể phủ nhận những đóng góp của các dự án FDI đối với sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh như: tạo việc làm; nâng cao năng suất, trình độ quản lý, chuyên môn kỹ thuật cho người lao động; thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa; xây dựng, nâng cấp hệ thống hạ tầng kỹ thuật của tỉnh... Với đặc thù mới đi vào hoạt động hơn 10 năm, nên chưa xảy ra trường hợp công nhân bị sa thải do tuổi cao. Tuy nhiên với quy định chỉ tuyển dụng lao động dưới 35 tuổi đã tạo nên sự băn khoăn, lo lắng cho người lao động.
Ông Lê Quang Hòa - Phó Ban quản lý Khu kinh tế Đông Nam cho biết: “Do yêu cầu công việc của một số doanh nghiệp FDI như điện tử, họ chỉ tuyển trong độ tuổi 18 – 35. Tuy nhiên công nhân đang làm việc cho các doanh nghiệp trên 35 tuổi vẫn làm việc bình thường. Khu công nghiệp kinh tế tại Nghệ An chưa ghi nhận trường hợp nào công nhân trên 35 tuổi bị sa thải.
Thị trường lao động hiện nay đang tồn tại một nghịch lý: Dù khan hiếm lao động nhưng các doanh nghiệp lại duy trì một nguyên tắc chung là không tuyển dụng lao động quá 35 tuổi. Người lao động muốn được gắn bó lâu dài với nơi mình làm việc nhưng không ít doanh nghiệp lại chỉ quan tâm đến việc làm thế nào để có thể tiết kiệm chi phí tối đa mà vẫn có đủ nguồn lực để sản xuất.
Nói về những giải pháp khắc phục thực trạng này, ông Nguyễn Chí Công - Trưởng ban Chính sách pháp luật, Liên đoàn lao động tỉnh cho biết: “Chúng ta phải buộc chặt những quy định trong hợp đồng ngắn hạn hoặc không thời hạn để đảm bảo tương lai cho người lao động, đảm bảo các vấn đề liên quan đến bảo hiểm xã hội cho người lao động như hỗ trợ bảo hiểm thất nghiệp. Bởi nếu một lượng lớn người lao động bị chấm dứt hợp động lao động sẽ tác động rất lớn cho xã hội, cho gia đình.”
Cần có những quy định rõ ràng trong hợp đồng lao động ở lứa tuổi 35 để đảm bảo quyền lợi của người lao động.
Lao động nông thôn đang là nguồn cung cấp nhân lực dồi dào cho các khu công nghiệp, nhưng cũng chính họ lại đang là đối tượng có nguy cơ bị sa thải nhiều. Trở lại với những người như chị Hòe, chị Hòa, họ là những người xuất phát từ nông dân bước chân vào làm công nghiệp nhưng rồi lại phải quay về với nghề nông khi độ tuổi còn rất sung sức. Thiết nghĩ, để giải quyết tình trạng này các cơ quan quản lý cần vào cuộc đưa ra các chế tài, quy định nhằm bảo vệ hợp pháp quyền và lợi ích cho người lao động. Nếu không giải quyết được, đối tượng bị cho nghỉ việc sớm ở tầm 35 - 40 tuổi sẽ xuất hiện ngày càng nhiều tại các khu công nghiệp, khu chế xuất và nó sẽ tác động rất lớn đối với thị trường lao động Việt Nam hiện nay.
Tác giả bài viết: Bùi Thọ
Nguồn tin: 
