Không chỉ là Tết thiếu nhi, Tết Trung thu còn là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính với ông bà, tổ tiên đã khuất. Vào dịp này, các gia đình thường làm mâm lễ mời tổ tiên cùng về đoàn viên.
Bài cúng rằm tháng 8
Dưới đây là bài cúng rằm tháng 8 theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam của NXB Văn hóa Thông tin.
 |
Mâm cỗ cúng rằm tháng 8 |
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị tôn thần.
Con kính lạy Cao tằng tổ khảo, Cao tằng tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ (chúng) con là... ngụ tại…
Hôm nay là ngày rằm tháng 8, gặp tiết Trung thu, tín chủ chúng con thành tâm sắm lễ, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại…, cúi xin thương xót con cháu linh thiêng hiện về, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị tiền chủ, hậu chủ ngụ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng. Xin các ngài độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an, bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng vinh quang thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Nguồn gốc Tết Trung thu
Dù không thể nói chính xác Tết Trung thu có ở Việt Nam khi nào, nhưng theo các nhà khảo cổ học thì có từ thời xa xưa, cảnh đón Tết Trung thu đã được in trên mặt trống đồng Ngọc Lũ. Theo văn bia chùa Đọi năm 1121 thì từ đời nhà Lý, Tết Trung thu đã được chính thức tổ chức ở kinh thành Thăng Long với các hội đua thuyền, múa rối nước và rước đèn. Đến đời Lê - Trịnh thì Tết Trung thu đã được tổ chức cực kỳ xa hoa trong phủ Chúa.
Tết Trung thu có nguồn gốc văn minh nông nghiệp của dân tộc Việt. Thời điểm này khí trời mát mẻ, nhà nông hoàn thành việc thu hoạch vụ mùa nên tổ chức vui chơi, ăn mừng và cầu nguyện cho mùa sau mưa gió thuận hoà, mùa màng bội thu.
 |
|
Các sự tích về Trung thu Việt Nam gắn với chú Cuội. Nếu như người Trung Quốc tổ chức múa rồng trong dịp này thì người Việt lại múa sư tử hay múa lân - linh vật tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng và điềm lành.
Trung thu của Việt Nam ngày này phần lớn nghiêng về trẻ em, vào ngày này các em thường được người lớn tặng đồ chơi như đèn ông sao, mặt nạ, đèn kéo quân, tò he… và được ăn bánh Trung thu. Người ta cũng tổ chức bày cỗ, trông trăng vào đêm rằm tháng 8. Xưa, người Việt còn tổ chức hát trống quân và treo đèn kéo quân trong dịp Tết Trung thu, khi đêm xuống và trăng lên cao, trẻ em sẽ vừa múa hát vừa ngắm trăng phá cỗ. Ở một số nơi người ta còn tổ chức múa lân, múa sư tử, múa rồng để các em vui chơi thoả thích.
Vào ngày Tết Trung thu, các gia đình thường chuẩn bị mâm lễ vật để dâng lên ban thờ tổ tiên. Đây là dịp để con cháu tỏ lòng thành kính, biết ơn với nguồn cội, tỏ lòng biết ơn ông bà cha mẹ và để người đời tỏ lòng săn sóc lẫn nhau.
Ngoài ra, vào ngày này người lớn sẽ chuẩn bị mâm cỗ trông trăng để các cháu được phá cỗ. Cỗ mừng Trung thu gồm bánh Trung thu, kẹo, mía, bưởi, và nhiều loại hoa quả khác. Bên cạnh đó, mỗi cháu sẽ được cầm một lồng đèn thắp bằng nến hoặc chạy bằng pin để cùng nhau rồng rắn đi rước đèn.
Cuộc sống hiện đại khiến nhiều nơi không còn có thể tổ chức phá cỗ trông trăng, nhưng việc dành thời gian cùng gia đình cắt miếng bánh, uống chén trà hàn huyên bên nhau cũng đủ đem lại cảm giác yên bình, hạnh phúc và tinh thần đoàn viên của Trung thu truyền thống. Và đặc biệt, trẻ em vẫn luôn là nhân vật trung tâm của ngày vui này, với ý nghĩa chăm sóc cho các mầm non của đất nước, để Việt Nam luôn thịnh vượng, trường tồn.
Tác giả: MINH ANH (Tổng hợp)
