Hãng tin AFP cho biết, cuối giờ sáng hôm nay 25/7, Ngoại trưởng các nước ASEAN đã ra một tuyên bố chung sau 2 ngày họp. Tuyên bố nêu rõ, ASEAN “tiếp tục lo ngại về những diễn biến hiện tại và gần đây” ở Biển Đông. “Những hành động này đang làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng và đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực”, tuyên bố cho biết.
Tuyên bố cũng nêu: “Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định và tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông”.
Tuyên bố kêu gọi phi quân sự hóa và kiềm chế ở Biển Đông, đồng thời kêu gọi tổ chức thường xuyên hơn nữa các cuộc họp giữa ASEAN và Trung Quốc nhằm đẩy nhanh quá trình thực thi Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông, lập đường dây nóng để xử lý các tình huống khẩn cấp trên biển.
Tuy nhiên, tuyên bố lại không đề cập đến phán quyết của tòa trọng tài quốc tế của Liên Hợp Quốc hôm 12/7. Phán quyết này cho rằng yêu sách “đường chín đoạn” của Trung Quốc trên Biển Đông là không có cơ sở.
Tuyên bố trên được đưa ra sau cuộc họp giữa đại diện các nước ASEAN với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, và không lâu sau khi Campuchia bị cho đang tìm cách ngăn ASEAN đạt được đồng thuận về vấn đề Biển Đông, mà cụ thể là Campuchia phản đối đưa phán quyết của tòa trọng tài vào tuyên bố chung của hội nghị.
Reuters dẫn lời một nhà ngoại giao thạo tin cho biết, tại cuộc họp hôm nay, Philippines cuối cùng đã chấp nhận một phán quyết chung lên án hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông mà không đề cập đến phán quyết của tòa. Điều này được cho là nhằm phá vỡ thế bế tắc, ngăn chặn nguy cơ ASEAN lại không thể đưa ra một tuyên bố chung.
Tòa trọng tài thường trực theo Phụ lục VII Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 ngày 12/7 đã ra phán quyết cuối cùng về vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc liên quan tới yêu sách “đường chín đoạn” của Bắc Kinh trên Biển Đông. Theo phán quyết này, tòa khẳng định yêu sách “đường chín đoạn” của Trung Quốc không có cơ sở pháp lý. |
Tác giả bài viết: Minh Phương